1Skiën? Ja zeker!
Zo komt u veilig van de berg
Witte bergtoppen, blauwe lucht en zonnestralen: wat is er nou leuker dan een wintersportvakantie in de sneeuw? Tijdens het carven en boarden beleven wij leuke momenten met het hele gezin.
Maar wees eens eerlijk: voor een geslaagde wintersport is meer nodig dan sneeuw. Daarom hebben we voor u de actuele veiligheidsregels en tips voor u samengesteld. Wie goed is voorbereid, secure en gecontroleerd skiet heeft meer pret – en komt veilig van de berg af.
Hermann Maier, Olympische winnaar (2 x goud) Super-G en Reuzenslalom:
"Ik denk dat zelfoverschatting één van de grootste risico’s is op de pistes. Wanneer iedereen zo skiet dat hij of zij steeds goed kan reageren en stoppen was het veel veiliger op de pistes." 1
2De FIS-Regels
Voor volledig geslaagde pistepret is het bijzonder belangrijk rekening te houden met anderen. Wat dat precies betekent heeft de Fédération Internationale de Ski (FIS) in haar 10 regels voor wintersporters beschreven. Deze FIS-regels gelden wereldwijd voor skiërs en snowboarders – ze regelen het gedrag op de piste en dienen als grondslag voor het beoordelen van ongelukken.
Kent u ook deze „10 geboden“ voor veilige pistepret? Over het algemeen geldt: defensief skiën, gecontroleerd en verantwoord, zoals op straat, houd rekening met fouten van derden, rijd prospectief en let op het terrein. Ook een goed geprepareerde piste kan moeilijke of steile stukken bevatten. Afhankelijk van het weer moet u rekening houden met ijs en drempels.
Felix Neureuther, tegenwoordig meest succesvolle skiër van Duitsland:
"De 10 regels zijn erg belangrijk voor het veilige skiën op de piste. Bijzonder belangrijk vind ik, dat iedereen zich aanpast aan zijn of haar mogelijkheden en de omstandigheden. Alleen wie zich aan de FIS-regels houd, rijdt veilig."
3Alles klaar?
Hebt u de juiste instelling – niet alleen wat betreft de binding van de ski’s? Voordat u de piste betreedt, controleer zelf uw kennis en lichamelijke toestand. Trouwens: beginners en herintreders kunnen de juiste rij- en valtechnieken in de plaatselijke skischool oefenen. In Duitsland hebben meer dan 400 skischolen een licentie van de Duitse skibond (DSV), in Oostenrijk worden skileraren opgeleid door de Oostenrijkse skibond (ÖSV).
Bent u mentaal en lichamelijk goed voorbereid?
- Hoe denkt u zelf over uw vaardigheden? Investeer tijd in de keuze van het juiste skigebied. Een actuele skiatlas kan hierbij een hulp zijn. Beginners of herintreders zouden moeten kiezen voor gebieden met grotendeels blauwe en rode pistes, want zwarte pistes kunnen te moeilijk zijn.
- Controleer uw conditie: bent u lichamelijk fit, goed getraind en uitgerust? Gun uzelf voldoende tijd om zich ter plaatse te acclimatiseren.
- Skiën is krachtsport. Idealiter hebt u het jaar door getraind of ten minste uw conditie verbeterd door voorbereidende oefeningen. Sportscholen en fitnessclubs bieden vaak krachttraining aan om de been- en rugspieren te versterken. Maar ook mobiliteit, conditie en coördinatie zijn van belang.
- Skiën is een technische sport. Door skilessen leert u de juiste technieken Doel is om goed, gecontroleerd en krachtbesparend te skiën.
- Voordat u op de koude pistes begint: door de spieren te rekken en zich goed op te warmen kunt u uw lichaam voorbereiden op de inspanning. Daardoor is het risico op letsels veel kleiner. Bovendien: start met een eenvoudige afdaling om op te warmen. Zo kunt u uw lichaam goed voorbereiden op de gevorderde afdalingen.
- Overschat uzelf niet. Doe niet aan races en houd uw snelheid in de gaten.
Wist u dat…
... de meeste ongelukken in de late ochtend, na het lunchen of in de late middag gebeuren door vermoeidheid en een tekort aan concentratie? 3
Felix Neureuther, tegenwoordig meest succesvolle skiër van Duitsland:
"Voor het skiën heeft men conditie, mobiliteit en kracht nodig, niet alleen om de hele dag vol te houden maar ook om letsels te voorkomen. Voor de conditie is fietsen of hardlopen ideaal. Mobiliteit verbetert men door staan op een wankelende grond. Daarnaast zijn zulke oefeningen ook leuk om te doen."
Christa Kinshofer, Olympische winnares Slalom en Reuzenslalom:
"Door verantwoord gedrag en optimale uitrusting kan men het risico op een ongeval erg klein houden. En ook belangrijk: gebruik je hoofd en hou rekening met je omgeving." 5
Wist u dat…
... er wereldwijd rond 65 à 70 miljoen skiërs zijn?
5De helmplicht
De meeste hoofdletsels kunnen door het dragen van een helm worden voorkomen. De helm houdt warm, is een beveiliging en hoort bij de basics van een skiër of snowboarder. In sommige landen is het aanbevolen om een helm te dragen, in sommige is het zelfs verplicht.
Duitsland
Er is geen helmplicht. De Duitse skibond (DSV) en de Duitse skileraren bond (DSLV) werken er al jaren aan om skiërs te overtuigen een helm te dragen.
Oostenrijk
Er heerst een helmplicht voor kinderen en jongeren t/m 15 jaar. In Salzburg, Stiermarken, Karinthië Neder-Oostenrijk en het Burgenland is het dragen van een helm verplicht, in Tirol en Voralberg is er tot nu toe geen regeling. Er worden geen controles gehouden, men hoeft dus geen boete te betalen.
Zwitserland
In Zwitserland geldt er geen helmplicht. Echter heeft men hier door het verstrekken van informatie het hoogste percentage van mensen met helm in Europa kunnen bereiken. 6
Italië
Er is er een helmplicht voor kinderen en jongeren t/m 18 jaar. De politie is verantwoordelijk voor reddingen en houdt controles. Wie zonder helm betrapt wordt loopt het risico een boete van tot 200 euro te moeten betalen of dat de skipas wordt ingetrokken.
Frankrijk
Er is er geen helmplicht, echter zijn er verschillende campagnes over het gebruik van helmen voor kinderen en jongeren.
Felix Neureuther, tegenwoordig meest succesvolle skiër van Duitsland:
"Een skihelm is een must. Ook al is er nog niet overal een helmplicht voor iedereen, toch valt een helm voor mij onder de standaarduitrusting van elke wintersporter!"
Wist u dat…
... skigebieden zoals het Zwitserse Gstaad een tempolimiet, tempo 30 zones en flitspalen hebben geïntroduceerd?
6De perfecte skidag
Tot de perfecte skidag hoort meer dan zin in sneeuw.
Lees hier de do’s en dont’s voor een geslaagde skivakantie:
DO's
- Begin de dag uitgerust en nadat u zich heeft opgewarmd: “Be cool, warm up!”
- Let tijdens de rit in de lift op de regels.
- Plan regelmatige pauzes en het beëindig de skidag op tijd.
- Let op de grenzen – uw eigen en die van de pistes.
- Rij defensief en let op hoe laat de laatste rit van de dag is.
- Let op de natuur: reis met bus of trein, doe indien mogelijk aan carpooling en maak ter plaatse gebruik van de skibussen. Gooi uw afval niet zomaar weg.
Wist u dat…
... vrouwen meestal knieletsel oplopen, mannen eerder rug- en schouderletsel? 7
DONT's
- Ski niet te hard en niet agressief.
- Houd regelmatig pauzes en stop zodra u moe bent.
- Eet voldoende, niet te vet en lichte maaltijden. Drink veel, juist op de berg (bronwater, sap of thee).
- Drink voor en tijdens het skiën geen alcohol. Alcohol werkt anders in de bergen en verlamt uw reactievermogen. Après-ski hoort erbij, maar pas na het skiën!
- Verlaat de piste niet en ski niet door lawine of gletsjergebieden die afgesloten zijn! Ski nooit buiten de pistes wanneer het lawine riciso 3 bedraagt. Let hiervoor op de lampjes op de overzichtsborden in het dal of bij het bergstation of vraag het liftpersoneel.
- Ski niet op afgesloten pistes waar er aan de pistes gewerkt wordt.Houd afstand van pistebully’s.
7Internationaal geldige bewegwijzering
Dat betekenen de internationaal geldige borden op de pistes:
Groene piste
Erg gemakkelijke piste, vlakke neiging onder de 25%, oefenpiste voor beginners
Blauwe piste
Gemakkelijke piste, neiging tot 25%, voor gevorderden
Rode piste
Mediumzwaar, neiging tot 40%, voor gevorderden
Zwarte piste
Moeilijke piste, neiging meer dan 40%, voor pro’s
Andre Scheid, hoofd trainer Race Snowboardbond Germany:
"Een goede skiër of snowboarder rijdt niet alleen beter, maar kan ook de situatie beter inschatten en gepast reageren. Een beginner voelt zich niet fijn op nieuw terrein. Daar moeten goede wintersporters rekening mee houden."
Wist u dat…
... lawines op een steile helling maar liefst 300 km/h snel kunnen worden?
8Off-piste
Steeds meer freeriders, off-piste en backcountry skiërs skiën buiten de gemarkeerde pistes. Het erg belangrijk hierbij is over het nodige respect en de basiskennis te beschikken. Erbij horen verantwoordelijkheid, kennis en ervaring evenals een goede opleiding. Bovendien is een speciale uitrusting voor noodgevallen nodig.
Opletten in het off-piste terrein
U moet de regionale lawine waarschuwingen, de neiging van de berg, opbouw van de sneeuwlaag en gevarensituatie goed kunnen beoordelen. Op basis hiervan kunt u beslissingen nemen over de sporen, route en afdalingen. Let op tekens als lawine explosies, lawines op naburige hellingen, kloven in de sneeuw, de geluiden en een vochtige sneeuwlaag.
Lawinegevaar – de gradaties
Niveau 1 betekent laag lawinegevaar. De sneeuwlaag is stevig en lawines zijn mogelijk door hoge belasting van de sneeuwlaag, zoals door een groep. Over het algemeen zijn de omstandigheden ideaal. Toch geldt: op steile hellingen enkel alleen skiën.
Niveau 2 betekent matig gevaar. Lawines zijn mogelijk op steile hellingen, toch zijn de omstandigheden goed. Let alsnog op bij de keuze van de route.
Niveau 3 is een aanzienlijk gevaar. Een lawine is mogelijk zonder veel toedoen, bijvoorbeeld door een enkele persoon. De situatie is kritisch. Wees voorzichtig bij het kiezen van routes, steile hellingen liever vermijden.
Niveau 4 duidt groot gevaar aan. Een lawine is waarschijnlijk. Blijf op de gemarkeerde pistes!
Niveau 5 – zeer groot gevaar. Spontane lawines zijn te verwachten, ook op minder steil terrein. Freeriden of tours buiten de piste zijn niet mogelijk!
André Roch, alpinist:
"Expert let op! De lawine weet niet dat je expert bent..." 8
Wist u dat…
... 6 van 10 skiërs en 7 van 10 snowboarders die verongelukken, mannelijk zijn? 9
9Wat te doen in een noodsituatie?
Volgens de FIS regels is iedereen verplicht te helpen bij een ongeval.
Deze checklist kan hierbij helpen. Bereid jezelf voor.
- Blijf rustig en beveilig de plaats van het ongeval en jezelf.
- Verleen eerste hulp en houd het slachtoffer warm.
- Alarmeer hulpdiensten via volgende nummers: 112 (internationaal). In Oostenrijk ook via 140, Zwitserland 1414, Italië/Zuid-Tirol 118 of zie bij het plaatselijke bergbaanstation (pisteplan).
- Beantwoord de volgende vragen: Wie is er aan de telefoon? Wat is er gebeurt? Hoeveel slachtoffers zijn er? Wanneer is het gebeurt? Waar is het gebeurt? Hoe is het weer?
- Laat je telefoon aan en geef je gegevens door.
Prof. Hanns-Michael Hölz, president snowboardvereniging Germany:
"Veel ongelukken gebeuren doordat er te weinig rekening met elkaar wordt gehouden – met het licht en de schaduwen of andere wintersporters. Consideratie en zich ervan bewust zijn dat men in de natuur onderweg is, zijn belangrijk. Ook de eigen verantwoordelijkheid is van betekenis: vaak gebeurt een ongeluk door een eigen fout zoals slecht materiaal, conditie of zelfoverschatting."
10Op stap met kinderen
Over het algemeen geldt: kinderen hebben even goede en veilige uitrusting nodig als volwassen skiërs.
- Kinderen zijn gevoeliger voor kou dan volwassenen. Daarom moet de uitrusting en kleding voldoen aan de standaards en veiligheidsniveaus.
- Kinderkleding moet goed zitten en de kleur moet zichtbaar zijn in de sneeuw. Vermijd losse delen zoals sjaals of bandjes. Kleed kinderen niet te warm aan, zodat ze het niet te warm krijgen. Denk aan een tweede muts, handschoenen en zonnebrand. Kinderen moeten veel drinken.
- Koop geen skischoenen die te groot zijn, want de kracht kan dan niet goed worden overgedragen. Voor kinderen zijn rugprotectoren en helmen (CE norm 1077) die de mond door een kinriem beschermen aan te bevelen. Maak de skibril vast aan de helm om deze niet kwijt te raken.
- De perfecte lengte van de ski’s is afhankelijk van meerdere factoren. Er geldt: minimaal tot aan de okselholte maar niet hoger dan de schouders. Skistokken zijn voor beginners hinderlijk en daarom pas later aanbevolen.
- Kinderen leren het beste door imiteren: ouders zouden daarom ook een helm moeten dragen, zich aan de regels houden en een goed voorbeeld zijn.
- Maak a.u.b. geen gebruik van een leertuigje. Het helpt om uw kind te laten remmen, maar remt ook het leerproces. Ook voor kinderen zijn carvingski's goed om te leren.
- Laat de binding instellen door een vakman. Kinderen leren en groeien sneller, daardoor moet de binding tijdens het seizoen worden aangepast.
- Laat je kinderen vanaf hun derde of vierde naar de skischool gaan. Hier leren ze skiën op een oefenweide, vaak op een spelende manier.
- Kinderen kleiner dan 125 cm mogen niet alleen met de stoeltjeslift gaan, omdat de automatische instellingen niet juist werken.
- Houd er rekening mee dat kinderen meer tijd nodig hebben om zich aan te passen aan de hoogtes van de bergen, de oren klaren minder snel. Peuters en kleuters mogen niet ver boven de 1.500 m zitten. Wanneer ze ziek lijken, niet goed eten of erg moe overkomen kunnen dit tekenen zijn van de hoogteziekte.
- Geef je kind een briefje met je contactgegevens mee, mocht het kind verdwalen.
- Voor kinderen is het mogelijk om het materiaal voor een seizoen te huren. Ook ruilbeurzen vinden vaak plaats. Let hierbij echter op de staat van de uitrusting.
Felix Neureuther, tegenwoordig meest succesvolle skiër van Duitsland:
"Ik leg aan kinderen uit dat de piste vergelijkbaar is met een straat en dat skiërs weggebruikers zijn. Alleen, dat er in plaats van stoplichten of zebrapaden andere regels gelden waaraan die we ons moeten houden. Dit kan men met kindvriendelijke oefeningen leuk overbrengen, zoals: